„Syn pamięta o mnie tylko od święta. Zamiast zapytać, jak się mam, jedynie węszy, czy spisałem już jakiś testament"

„Tygodniami czekałem na jego telefon lub wizytę, choć wiedziałem, że przyjdzie tylko w jednym celu. Nigdy nie pytał, co u mnie, nie dbał o moje codzienne sprawy ani o to, co dla mnie ważne. Zjawiał się w domu wtedy, gdy sam czegoś potrzebował, a ja czułem się coraz bardziej słaby i samotny. Przychodził cicho, z wymuszonym współczuciem, z oczami pełnymi oczekiwań. Chciał wiedzieć, że wszystkie dokumenty i decyzje dotyczące domu są zgodne z jego planem. Nigdy nie było w tym miejsca na prawdziwe uczucia.

W tej grze nie mam szans

Zawsze wiedziałem, że nadejdzie w tym samym celu, choć nigdy nie umiałem przewidzieć dokładnego dnia ani godziny. Któregoś dnia zanim zdążyłem przygotować herbatę, usłyszałem pukanie do drzwi. Nie było to zwykłe, serdeczne pukanie; brzmiało jak wezwanie do odpowiedzialności, przypomnienie, że dom ma teraz dla niego znaczenie wyłącznie finansowe. Otworzyłem drzwi i zobaczyłem go stojącego na progu, ręce w kieszeniach, wzrok chłodny, wyrachowany. Nie uśmiechał się, nie pytał, jak się czuję, nie okazywał żadnej troski. Powietrze w domu zrobiło się ciężkie, a ja poczułem nagle, jak samotność wali się na mnie falami.

Nie odzywał się od razu. Spojrzał na pokój, na porozrzucane na sofie ubrania, na kubek z zimną herbatą. Jego obecność była jak przypomnienie, że wszystko, co przez lata budowałem, miało dla niego jedynie wartość materialną. Przez chwilę zastanawiałem się, czy nie spróbować wycofać się, zamknąć drzwi i udawać, że nikogo nie ma, ale wiedziałem, że to nie przyniosłoby ulgi.

– Zmęczony dziś jestem, zabiegany dzień w robocie  – oznajmił.

Nie odpowiedziałem. Stałem w milczeniu, czując ciężar jego spojrzenia na sobie, każdą moją słabość jakby zapisując w pamięci. Wiedziałem, że rozmowa, która się zaraz rozpocznie, będzie dotyczyć tylko domu, testamentu i dokumentów. Nie będzie w niej miejsca na troskę, na empatię, na wspomnienia. I choć chciałem krzyknąć, wypowiedzieć gniew i żal, usta pozostawały zaciśnięte, bo z góry wiedziałem, że w tej grze nie mam szans.

Czy już myślałeś co dalej?

Gdy usiedliśmy w salonie, poczułem, jak przeszłość wypełnia każdy kąt. Jego spojrzenie miało w sobie coś znajomego – taki sam chłód, który towarzyszył każdej jego wizycie. Pojawiły się wspomnienia – dawne kłótnie, niedopowiedzenia, lata napięć, których nigdy nie udało się wyjaśnić.

– Czy już myślałeś co dalej, no wiesz, co zrobisz z tym domem? – rzucił nagle, jakby mówił o czymś oczywistym.

Nie pytał o samopoczucie, czy mi czegoś brakuje. Jego ton, choć spokojny, był pełen wymuszonej surowości. Byłem wściekły, że przychodzi tylko po to, by kontrolować, planować, decydować. Przypomniałem sobie wszystkie dni, kiedy starałem się go docenić, a on nie widział niczego poza tym, co mógł zyskać.

– Nie mam teraz do tego głowy – odparłem krótko.

Siedzieliśmy w milczeniu, wymieniając spojrzenia pełne niezałatwionych spraw. Każdy gest, każda cisza niosła w sobie dawne urazy. Poczułem, że w jego oczach jestem wyłącznie przeszkodą, nie człowiekiem, którego mógłby odwiedzać z troską. Każdy jego krok w moim domu, każdy ruch dłoni po stole, wszystko wydawało się dokładnie wyliczone, zaplanowane, jakby nie było w tym miejsca na przypadek ani na uczucia.

W pewnym momencie westchnąłem ciężko, czując, jak napięcie rośnie. Wiedziałem, że nie ucieknę od tej rozmowy, a jego pretensje będą się piętrzyć, dopóki nie osiągnie celu. Chciałem krzyczeć, wypowiadać wszystko, co przez lata gromadziłem w sobie, ale każde słowo wydawało się zbyt słabe, by go dotknąć. Pozostało mi tylko siedzieć i czekać, aż jego oczy znów wytropią każdy szczegół, który mógłby wykorzystać w swojej kalkulacji.

Synowi zależało tylko na majątku

Wiedziałem, że jego wizyty nie wynikają z troski o mnie, ale są jedynie chłodną kalkulacją. Synowi zależało tylko na majątku. Siedział naprzeciwko mnie, ręce złożone na kolanach, twarz spokojna, a oczy ostre jak brzytwa. Byłem zmęczony, ale ciekawość mieszała się ze złością – chciałem wiedzieć, co naprawdę kieruje jego działaniami.

– Wiesz tato, czas leci, trzeba byłoby zrobić z tym wreszcie porządek – powiedział głośno.

Spojrzał na mnie i przez chwilę milczał, jakby ważył każde słowo.

– Chcę mieć pewność, że wszystko będzie tak, jak powinno.

Każde jego stwierdzenie wydawało się wyrachowane, przemyślane. Czułem, że w jego oczach kryje się lęk przed tym, że nie dostanie tego, czego oczekuje.

– Myślisz, że jak jesteś moim synem, to wszystko tak po prostu ci się należy– wyrzuciłem z siebie w końcu.

Te słowa uderzyły w niego bardziej niż myślałem. 

Mówiłeś, że ten dom kiedyś będzie mój

Rozmowa była napięta. Zrozumiałem, że nie mogę go zmienić, że nigdy nie przyjdzie do mnie z własnej woli, że zawsze będzie miał cel, a nie uczucia.

– Zawsze mówiłeś, że ten dom kiedyś będzie mój, tu się przecież wychowałem – zaczął. Mogę umówić cię z notariuszem, sam wiesz, lepiej jednak uporządkować takie sprawy.

Nie mówił wiele, nie musiał; każde spojrzenie i gest wystarczyły, bym poczuł wagę jego intencji. Widziałem, jak starannie układa słowa, jak waży każdą moją reakcję, jakby przewidywał każdy mój ruch.

– Szkoda tylko, że przez ostatnie lata pamiętasz o nim tylko od święta. 

Przez chwilę milczał, przymierzając się do odpowiedzi, jakby każde słowo było częścią większej strategii.

–To nie tak, przecież wiesz, jak dużo pracuję, kiedy mogę to cię odwiedzam – powiedział cicho, z nutą niepokoju, której wcześniej nie dostrzegałem.

– Tylko zawsze za tymi odwiedzinami stoi jeden cel, czyli spadek – odparłem smutno.

Rozmowa trwała długo, w milczeniu przeplatanym zdawkowymi słowami. Każde moje stwierdzenie spotykało się z jego precyzyjną odpowiedzią. Jednak w tym konflikcie, w tej wymianie spojrzeń i słów, powoli rodziło się poczucie, że mogę stawiać granice. 

Sam odpowiadam za swoje decyzje

W pewnym momencie poczułem, że rozmowa zmierza w kierunku, którego nie przewidziałem. Jego twarz zmieniła się nagle, jakby przez chwilę były w niej szczere emocje, nie tylko wyrachowanie.

– Tato przepraszam, jeśli tak to odbierasz – powiedział w końcu, bardziej ludzko – Nigdy nie chciałem, żebyś myślał, że interesują mnie tylko twoje pieniądze. Wiem, że może nie jestem najlepszym synem, ale dla mnie zawsze będziesz najlepszym ojcem. 

– Nie martw się, nie zostawię po sobie chaosu. Ale chcę, żebyś wiedział, że jeszcze mam na coś wpływ, że sam odpowiadam za swoje decyzje i nie potrzebuję żadnej presji z zewnątrz.

Czułem, że nagle ciężar lat spada z moich barków. Nie wszystko było idealne, nie naprawiliśmy dawnych urazów, nie wymazaliśmy lat chłodu, ale pojawiła się klarowność. Wiedziałem, czego się spodziewać, i mogłem w końcu podjąć decyzję świadomie.

– Rozumiem – powiedziałem w końcu. Masz do tego pełne prawo. 

Patrzył na mnie długo, jakby dopiero teraz dostrzegał mój głos, mój punkt widzenia. W tym momencie poczułem, że między nami coś się zmieniło. Nie było to pełne zrozumienie ani zgoda, ale był pierwszy krok w kierunku równowagi. W jego oczach zobaczyłem, że choć nadal dąży do celu, pojawiła się przestrzeń, w której mogę istnieć na własnych zasadach.

Historie są inspirowane prawdziwym życiem. Nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń ani osób, a wszelkie podobieństwa są całkowicie przypadkowe.

Czesław, 74 lata

Czytaj także:

• „Wydaję majątek na byłe żony i dzieci. Mój portfel już dawno świeci pustkami, ale im ciągle mało”
• „Łożę pieniądze na studia córki, by została kimś i dobrze zarabiała. Mimo to cały czas wyciąga do mnie ręce po kasę”
• „Dla moich wnuków jestem jak żywy bankomat. Tylko przebierają nogami kiedy w końcu zniknę i zostawię po sobie spadek”